از 25 سال پیش تاکنون هر 5 سال یک‌بار، پایش ید ادرار دانش‌آموزان انجام می‌شود. براساس آخرین پایش کشوری، میانه ید ادرار دانش‌آموزان سراسر کشور 160 میکروگرم در لیتر است؛ یعنی بدن آنها ید کافی را دریافت کرده است.
در هیچ یک از استان‌های کشور، میانه ید ادرار دانش‌آموزان کمتر از 100 میکروگرم نبوده و این رقم نشان‌دهنده کفایت ید جامعه ایرانی است، اما این آمار به آن معنا نیست که گروه‌های آسیب‌پذیر (خانم‌های باردار و شیرده) نیز به حد کفایت ید دریافت کرده‌اند. میانگین ید مورد نیاز بدن افراد جامعه 150 میکروگرم در روز است که از راه مصرف نمک یددار به بدن می‌رسد ولی برای خانم‌های باردار و مادران شیرده، 250 تا 300 میکروگرم ید در روز توصیه می‌شود. ما در 12 استان کشور مطالعه ملی انجام د‌ادیم تا میزان ید ادرار خانم‌های باردار بررسی شود. مشاهده کردیم که میانه ید ادرار زنان باردار 86 میکروگرم در لیتر است، در صورتی که حداقل ید دفع شده در ادرار باید 150 میکروگرم در لیتر باشد؛ یعنی خانم‌های باردار از کمبود متوسط ید رنج می‌برند و از آنجا که ساختن هورمون‌های تیرویید در بدن نیاز به ید کافی دارد و در 3 ماهه اول بارداری فقط هورمون‌های تیرویید مادر به جنین می‌رسد، مادر باید از تغذیه ید کافی برخوردار باشد تا بتواند نیازهای جنین را برآورده کند. نمک‌های یددار قادر به تامین ید مورد نیاز خانم‌های باردار و مادران شیرده نیستند، بنابراین سازمان بهداشت جهانی، توصیه به مصرف مکمل ید در دوران بارداری می‌کند و از آنجا که در 3 ماهه اول بارداری، مادر فقط مجاز است اسیدفولیک بخورد و مصرف مولتی‌ویتامین‌ها منع مصرف دارد، ید مورد نیاز به اسیدفولیک اضافه و کپسول یدوفولیک تولید شد. به‌علاوه، بیمارانی که در مصرف نمک محدودیت دارند نیز می‌توانند از کپسول‌های مولتی‌ویتامین حاوی ید استفاده کنند.
دکتر حسین دلشاد
فوق‌تخصص غدد درون‌ریز
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی
